Rozdział 5 – płyta dociskająca
W tym rozdziale:
- zostanie założony plik modelowy;
- zostanie zamodelowana płyta dociskająca – rysunek poniżej;
5.1 Założenie pliku modelowego
- Założyć plik modelowy;
- W oknie Zmienne wprowadzić następujące parametry:
- rozstaw_slupow_01 i uzależnić go od parametru Wymiar liniowy uniwersalny:1 z pliku PSR-D 001;
- rozstaw_slupow_02 i uzależnić go od parametru Wymiar liniowy uniwersalny:2 z pliku PSR-D 001;
- grubosc_scianki;
- pochylenie_odlewnicze;
- promien_odlewniczy;
- We właściwościach pliku wpisać numer rysunku We właściwościach pliku wpisać numer rysunku PŚR-D 003;;
- We właściwościach pliku wpisać nazwę części Płyta dociskająca;
- We właściwościach pliku wybrać Żeliwo szare;
- Zapisać plik pod nazwą PSR-D 003;
5.2 Tworzenie bryły bazowej
- Umiejscowić szkic na płaszczyźnie ZX;
- Kliknąć przycisk Prostokąt (sposób 1)i narysować prostokąt o środku w początku układu współrzędnych – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Wymiar liniowy (sposób 1) i zwymiarować prostokąt zachowując jego pierwotne wymiary – rysunek powyżej;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Wymiary prostokąta uzależnić od parametrów rozstaw_slupow_01 oraz rozstaw_slupow_02– rysunek poniżej - tak, aby większa wartość wymiaru „przypadała” na oś X;
- Zregenerować model;
- Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1)i utworzyć bryłę bazową o dowolnej wysokości w kierunku dodatnim osi Y;
- Wysokość bryły uzależnić od parametru grubosc_scianki;
- Zregenerować model;
- Zapisać plik;
5.3 Dodawanie materiału (1/5)
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej (powierzchnia pokrywająca się z płaszczyzną ZX);
- Kliknąć przycisk Okrąg i narysować dwa okręgi o środkach w jednym z wierzchołków bryły bazowej – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Punkt i wstawić dwa punkty w pobliżu okręgów – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Punkt i wstawić dwa punkty w pobliżu okręgów – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Punkt na krzyweji umiejscowić każdy z punktów na osobnym okręgu – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Punkty w poziomie i umieścić oba punkty na wspólnej poziomej linii z górną krawędzią bryły bazowej – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Wymiar liniowy (sposób 1)i zwymiarować odległość między punktami zachowując ich pierwotną wartość – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Wymiar średnicy i zwymiarować okrąg wewnętrzny zachowując jego pierwotną wartość – rysunek powyżej;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Wymiar odległości między punktami uzależnić od parametru grubosc_scianki;
- Średnicę otworu wewnętrznego uzależnić od parametru srednica_slupa_prowadzacego z pliku złożenia głównego PSR 000;
- Zregenerować model;
- Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1)i utworzyć bryłę o wysokości 50 mm w kierunku dodatnim osi Y – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Lustro (sposób 1)i z pomocą płaszczyzn XY oraz ZY utworzyć lustrzane odbicia poprzednio dodanej bryły – rysunek poniżej;
- Zapisać plik;
5.4 Dodawanie materiału (2/5)
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Okrągi narysować dwa okręgi o środkach w początku układu współrzędnych – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Punkt i wstawić dwa punkty w pobliżu okręgów – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Punkt na krzyweji umiejscowić każdy z punktów na osobnym okręgu – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Punkty w poziomie i umieścić oba punkty na wspólnej poziomej linii z początkiem układu współrzędnych – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Wymiar liniowy (sposób 1)i zwymiarować odległość między punktami ustalając jego wartość na 15 mm – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Wymiar średnicy i zwymiarować okrąg wewnętrzny ustalając jego wartość na ?56 – rysunek powyżej;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1)i utworzyć bryłę o wysokości 70 mm w kierunku dodatnim osi Y – rysunek poniżej;
- Zapisać plik;
5.5 Dodawanie materiału (3/5)
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Rysowanie ciągłe;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać kolejno punkty od 1 do 4 i narysować trzy linie – rysunek poniżej – nie przerywać działania funkcji;
- Kliknąć przycisk Łuk przez trzy punkty– rysunek poniżej;
- Wskazać punkt środkowy (5) i końcowy łuku (6) – rysunek poniżej – punktu początkowego nie trzeba wskazywać gdyż jest nim punkt 4;
- Kliknąć przycisk Linia– rysunek poniżej;
- Wskazać punkt końcowy linii (7) – rysunek poniżej – punktu początkowego nie trzeba wskazywać gdyż jest nim punkt 6;
- Kliknąć przycisk Łuk przez trzy punkty, następnie wskazać punkty 8 i 1 – rysunek powyżej – zostanie narysowany łuk zamykający kontur;
- Zakończyć rysowanie ciągłe klikając przycisk Przerwanie operacji;
- Kliknąć przycisk Wymiar liniowy (sposób 1) i wstawić dwa wymiary uzależniając je od połowy wartości parametru grubosc_scianki– rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Punkt na krzyweji umieścić punkty 1 i 4 na łukach – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Stycznośći nałożyć wiąz styczności pomiędzy łukami a prostą oraz pomiędzy łukami konturu a łukami modelu– rysunek poniżej;
- W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Więzy, następnie z rozwijalnego menu przycisk Równość promieni– rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać, w dowolnej kolejności, łuki konturu – ich promienie staną się sobie równe – rysunek poniżej;
- Zakończyć nadawanie więzów klikając przycisk Przerwanie operacji;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać dowolny z łuków konturu i ustalić jego wartość na R50– rysunek poniżej;
- Zakończyć wymiarowanie klikając przycisk Przerwanie operacji;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1)i utworzyć bryłę o dowolnej wysokości w kierunku dodatnim osi Y – rysunek poniżej;
- W oknie Zmienne rozwinąć menu Wyciągnięcie po linii prostej:2 oraz Wyciągnięcie po linii prostej:4 – są to cechy pokazane na rysunku powyżej pomiędzy którymi ustalona zostanie pewna zależność;
- Uzależnić parametr odpowiadający za wysokość cechy Wyciągnięcie po linii prostej:4 od parametru odpowiadającego za wysokość cechy Wyciągnięcie po linii prostej:2w sposób pokazany na rysunku poniżej;
W ten prosty sposób wysokość zewnętrznego wzmocnienia (Wyciągnięcie po linii prostej:4) będzie zawsze o 10 mm niższa od wysokości nadlewu (Wyciągnięcie po linii prostej:2)
- Zregenerować model;
- Kliknąć przycisk Lustro (sposób 1)i z pomocą płaszczyzny XY utworzyć lustrzane odbicie poprzednio utworzonej cechy – rysunek poniżej;
- Postępując w sposób opisany powyżej narysować identyczny kontur na jednym z krótszych boków;
- Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1);
- W zakładce Opcje z rozwijalnego menu wybrać opcję Do ścianyi wskazać powierzchnię zaznaczoną na rysunku poniżej;
- Dodać materiał klikając przycisk Tworzenie obiektu– rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Lustro (sposób 1)i z pomocą płaszczyzny ZY utworzyć lustrzane odbicie poprzednio utworzonej cechy – rysunek poniżej;
W pliku złożeniowym PSR 000 zmienić parametry szerokosc_uzytkowa_plyty oraz dlugosc_uzytkowa_plytyi sprawdzić czy płyta dociskająca regeneruje się bez problemów. Jeżeli tak to przywrócić pierwotne wartości parametrów i ponownie zregenerować model.
- Zapisać plik;
5.6 Dodawanie materiału (4/5)
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
- Narysować i zwymiarować kontur otwarty – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1);
- Ustalić kierunek wyciągania bryły w kierunku dodatnim osi Y;
- Ustalić wysokość tworzonej cechy wskazując powierzchnię zaznaczoną na rysunku poniżej;
- W zakładce Cienkościenność z rozwijalnego menu wybrać opcję Symetrycznie, w pozycji Grubość ścianki wpisać wartość 5 – rysunek poniżej;
- Dodać materiał klikając przycisk Tworzenie obiektu– rysunek poniżej;
- Uzależnić grubość ścianki dodanej cechy od parametru grubosc_scianki;
- Kliknąć przycisk Lustro (sposób 1)i z pomocą płaszczyzn XY oraz ZY utworzyć lustrzane odbicia poprzednio dodanej cechy – rysunek poniżej;
W pliku złożeniowym PSR 000 zmienić parametry szerokosc_uzytkowa_plyty oraz dlugosc_uzytkowa_plytyi sprawdzić czy płyta dociskająca regeneruje się bez problemów. Jeżeli tak to przywrócić pierwotne wartości parametrów i ponownie zregenerować model.
- Zapisać plik;
5.7 Dodawanie materiału (5/5)
- Kliknąć przycisk Oś (sposób 3)i wstawić oś symetrii powierzchni walcowej – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Płaszczyzna (sposób 4)i wstawić płaszczyznę przechodzącą przez uprzednio dodaną oś symetrii powierzchni walcowej oraz początek układu współrzędnych – rysunek poniżej;
- Umiejscowić szkic na poprzednio utworzonej płaszczyźnie;
- Kliknąć przycisk Rzutowaniei zrzutować na płaszczyznę szkicowania okrąg oraz łuk – rysunek poniżej;
- Usunąć zrzutowane elementy;
- Wstawić, nałożyć więzy i zwymiarować położenie punktów – rysunek poniżej;
- Narysować, nałożyć więzy i zwymiarować kontur otwarty (linia prosta przechodzi przez poprzednio wstawione punkty) – rysunek poniżej;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Kliknąć przycisk Żebroi dodać żebro o grubości ścianki 5 mm - rysunek poniżej;
- Uzależnić grubość ścianki żebra od parametru grubosc_scianki;
- Kliknąć przycisk Lustro (sposób 1)i z pomocą płaszczyzn XY oraz ZY utworzyć lustrzane odbicia poprzednio dodanej cechy – rysunek poniżej;
W pliku złożeniowym PSR 000 zmienić parametry szerokosc_uzytkowa_plyty oraz dlugosc_uzytkowa_plytyi sprawdzić czy płyta dociskająca regeneruje się bez problemów. Jeżeli tak to przywrócić pierwotne wartości parametrów i ponownie zregenerować model.
- Zapisać plik;
5.8 Odejmowanie materiału (1/2)
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
- Narysować i zwymiarować okrąg – rysunek poniżej – pozostawiając niezmienioną wartość średnicy;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Kliknąć przycisk Odjęcie (sposób 1)i wykonać otwór przelotowy – rysunek poniżej;
- Uzależnić średnicę otworu od parametru v33 – patrz rozdział 5.3;
- Zregenerować model;
- Kliknąć przycisk Lustro (sposób 1)i z pomocą płaszczyzn XY i ZY utworzyć lustrzane odbicia uprzednio utworzonej cechy – rysunek poniżej;
- Zapisać plik;
5.9 Odejmowanie materiału (2/2)
- Utworzyć płaszczyznę odsuniętą o 10 mm w kierunku dodatnim osi Y od dolnej powierzchni płyty dociskającej - rysunek poniżej;
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
- Narysować i zwymiarować okrąg – rysunek poniżej – pozostawiając niezmienioną wartość średnicy;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Kliknąć przycisk Odjęcie (sposób 1)i wykonać otwór do poprzednio utworzonej płaszczyzny - rysunek poniżej;
- Uzależnić średnicę otworu od parametru v68 – patrz rozdział 5.4;
- Zregenerować model;
- Zapisać plik;
5.10 Dodawanie otworów gwintowanych
Teraz zajmiemy się wykonaniem pięciu otworów gwintowanych M5 – dwa z nich posłużą do mocowania wkładki oporowej, pozostałe trzy do przykręcenia tulei prowadzącej.
- Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
- Narysować linię (styl linii Osiowa) – rysunek poniżej;
- Wstawić punkt w środku długości linii – rysunek powyżej;
- W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Więzy, następnie z rozwijalnego menu przycisk Połącz punkty – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać, w dowolnej kolejności, punkt środkowy linii oraz początek układu współrzędnych – punkty pokryją się – rysunek poniżej;
- Zakończyć łączenie punktów klikając przycisk Przerwanie operacji;
- Narysować dwa okręgi o środkach na końcu linii – rysunek poniżej;
- Nałożyć wiąz Równość promieni – rysunek powyżej;
- Zwymiarować odległość pomiędzy środkami okręgów – rysunek poniżej;
- Zwymiarować średnicę okręgu – rysunek powyżej - ? 4,13 to średnica wyjściowa do nacinania gwintu M5;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
- Wykonać dwa otwory – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Gwint i „nagwintować” oba otwory na całej długości (skok normalny gwintu M5 to 0,8);
- Umiejscowić szkic na płaszczyźnie XY;
- Zrzutować a następnie usunąć krawędzie pokazane na rysunku poniżej;
- Narysować linię (styl linii Gruba) – rysunek poniżej;
- Wstawić punkt w środku długości poprzednio narysowanej linii – rysunek powyżej;
- Ustawić szkic równolegle do ekranu;
- Narysować (styl linii Konturowa) i zwymiarować kontur – rysunek poniżej;
- W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Wymiary, następnie z rozwijalnego menu przycisk Wymiar kątowy– rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać, w dowolnej kolejności, linie pokazane na rysunku poniżej;
- W ukazanym oknie Ustaw wartość wymiaru kątowego w pozycji Wyrażenie wpisać wartość 120 i kliknąć przycisk OK – rysunek powyżej;
- Zakończyć wymiarowanie klikając przycisk Przerwanie operacji;
- Narysować linię (styl linii Osiowa), nałożyć więzy i zwymiarować jej wystawanie poza kontur – rysunek poniżej – będzie to oś obrotu tworzonej cechy;
- Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
Wszystkie do tej pory wykonane otwory powstały przez przeciągnięcie z odjęciem okrągłego konturu po linii prostej. Tym razem, aby odwzorować stożek po wiertle, nieprzelotowy otwór pod gwint zostanie wykonany poprzez obrót konturu wokół własnej osi – stąd konieczność narysowania osi obrotu linią Osiowa.
- W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Tworzenie i edycja brył, następnie z rozwijalnego menu przycisk Odjęcie (sposób 2)– rysunek poniżej;
- Dodać otwór klikając przycisk Tworzenie obiektu – rysunek poniżej;
W przypadku konturu zamkniętego obracanego wokół osi wszystkie parametry program ustawia domyślnie, dlatego też wystarczy tylko kliknąć przycisk Tworzenie obiektu..
- W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Tworzenie i edycja brył, następnie z rozwijalnego menu przycisk Tablica (sposób 2)– rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać dowolną (zewnętrzną lub wewnętrzną) powierzchnię walcową – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów w oknie Drzewo modelu wskazać ostatnią pozycję – Wyciągnięcie z odjęciem po okręgu:1 – jest to poprzednio wykonany otwór;
- W zakładce Opcje w pozycji N2 wpisać wartość 3– rysunek poniżej – jest to ilość otworów;
- Utworzyć tablicę kołową klikając przycisk Tworzenie obiektu– rysunek poniżej;
- Nagwintować trzy otwory gwintem M5 na długości 10 mm;
- Zapisać plik;
5.11 Dodawanie zaokrągleń i pochyleń odlewniczych
W tym rozdziale chciałbym przedstawić, w nieco inny sposób niż w rozdziale pierwszym, zagadnienia związane z dodawaniem zaokrągleń i pochyleń odlewniczych. Odpowiednia kolejność ich dodawania pozwala znacznie przyspieszyć ten proces bez konieczności monotonnego wskazywania każdej powierzchni do pochylenia.
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem promien_odlewniczy krawędzie pokazane na rysunku poniżej – proszę pamiętać o czterech takich grupach krawędzi;
- Kliknąć przycisk Pochylenie – jako bazę wskazać górną powierzchnię jednego z czterech nadlewów, jako powierzchnię do pochylenia powierzchnię walcową tegoż nadlewu, kąt pochylenia to pochylenie_odlewnicze– rysunek poniżej;
- W pasku narzędzi Widok kliknąć z prawej strony przycisku Orientacja, następnie z rozwijalnego menu wybrać Widok od góry– rysunek poniżej;
Dzięki ustawieniu modelu w widoku z góry będzie łatwiej zauważyć co się stało - wskazana do pochylenia powierzchnia w sposób styczny łączy się z pozostałymi powierzchniami przez co wszystkie one (zaznaczone na zielono) ulegają pochyleniu – rysunek poniżej.
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem promien_odlewniczykrawędzie pokazane na rysunku poniżej – proszę pamiętać o czterech takich grupach krawędzi;
- Kliknąć przycisk Pochylenie – bazę oraz powierzchnie do pochylenia wskazać jak na rysunku poniżej, pamiętając o odpowiednim kącie pochylenia (pochylenie_odlewnicze) – rysunek poniżej;
I to już wszystko co można zrobić szybko i niewielkim nakładem pracy – pochylenia żeberek i środkowego nadlewu trzeba wykonać pojedynczo – proszę to potraktować jako samodzielne ćwiczenie.
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem R1krawędzie pokazane na rysunku poniżej – proszę pamiętać o czterech takich grupach krawędzi;
- Uzależnić dodane promienie od następującej formuły: ((grubosc_scianki/2)*(SIND(pochylenie_odlewnicze)+1))/COSD(pochylenie_odlewnicze)
W/w formuła zapewnia płynne zaokrąglenie górnej części żeberek niezależnie od parametrów pochylenie_odlewnicze i grubosc_scianki. Wyprowadzenie tej formuły wykracza poza ramy tego podręcznika dlatego nie będzie omawiane. Funkcje trygonometryczne SIND i COSD wybiera się klikając przycisk Wstaw funkcję w oknie Zmienne– rysunek poniżej.
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem promien_odlewniczy krawędzie pokazane na rysunku poniżej, pamiętając o zaznaczeniu „ptaszka” w pozycji Wzdłuż stycznych krawędzi;
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem promien_odlewniczy krawędzie pokazane na rysunku poniżej, pamiętając o zaznaczeniu „ptaszka” w pozycji Wzdłuż stycznych krawędzi;
- W ramach samodzielnego ćwiczenia zaokrąglić promieniem R2 wszystkie pozostałe krawędzie, jedynie dno otworu zaokrąglić promieniem R0,5– rysunek poniżej;
- Zapisać plik;
5.12 Dodawanie faz
Ostatnim etapem modelowania płyty dociskającej jest dodanie faz na otworze wewnętrznym środkowego nadlewu oraz z obu stron otworów współpracujących ze słupami prowadzącymi. W pierwszym przypadku faza ma za zadanie ułatwić montaż tulei prowadzącej, w drugim przypadku – zapewnienie przesuwu bez zacięć.
- Kliknąć przycisk Fazai dodać fazy w miejscach pokazanych na rysunku poniżej;
W pliku złożeniowym PSR 000 zmienić parametry szerokosc_uzytkowa_plyty oraz dlugosc_uzytkowa_plyty i sprawdzić czy płyta dociskająca regeneruje się bez problemów. Jeżeli tak to przywrócić pierwotne wartości parametrów i ponownie zregenerować model.
- Zapisać plik;