Rozdział 13 – modelowanie części w pliku złożeniowym

W tym rozdziale:

• plik modelowy zostanie założony w pliku złożeniowym;
• tulejka prowadząca (rysunek poniżej) zostanie zamodelowana w pliku złożeniowym;

13.1 Założenie pliku modelowego w pliku złożeniowym

• Otworzyć plik złożeniowy PSR-D 001;
• W oknie Drzewo modelu rozwinąć menu Komponenty, następnie nacisnąć i przytrzymując wciśnięty klawisz Ctrl wskazać pozycje Płyta dociskająca oraz Wkręt M5x16 (x2), zwolnić klawisz – rysunek poniżej;
• Na dowolnej z zaznaczonych pozycji kliknąć prawym przyciskiem myszki, następnie w ukazanym oknie wybrać pozycję Pokaż – rysunek powyżej – po kliknięciu lewym przyciskiem myszki w dowolnym wolnym miejscu ekranu zaznaczone komponenty zostaną ukazane;
• Wskazać powierzchnię zaznaczoną na rysunku poniżej;
• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Tworzenie i edycja złożeń, następnie z rozwijalnego menu przycisk Tworzenie części– rysunek poniżej;
• W ukazanym oknie Podaj nazwę pliku aby zapisać wskazać docelową lokalizację tworzonego pliku i podać jego nazwę PSR-D 007;

Proszę zwrócić uwagę iż wszystkie komponenty złożenia zmieniły swe kolory na zielony, tym samym stały się nieaktywne. Co więcej program domyślnie przeszedł do szkicownika za płaszczyznę szkicowania wybierając poprzednio wskazaną powierzchnię.

Do góry

13.2 Tworzenie bryły bazowej

• Zrzutować krawędź otworu pokazaną na rysunku poniżej;
• Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
• Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1) i utworzyć walec o wysokości od powierzchni szkicowania Do ściany pokazanej na rysunku poniżej;
• Zapisać plik;

Do góry

13.3 Dodawanie kołnierza

• Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
• Narysować okrąg o środku w początku układu współrzędnych i promieniu równym promieniowi zewnętrznej krawędzi (zastosować wiąz Równość promieni) – rysunek poniżej;
• Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
• Kliknąć przycisk Wyciągnięcie (sposób 1)i utworzyć walec o wysokości 10 mm – rysunek poniżej;
• Zapisać plik;

Do góry

13.4 Dodawanie otworu (1/2)

• Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
• Zrzutować krawędź części gwintowanej śruby pokazaną na rysunku poniżej;
• Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
• Kliknąć przycisk Odjęcie (sposób 1) i wykonać otwór Przez wszystko – rysunek poniżej;

Proszę się nie obawiać - opcja Przez wszystko nie spowoduje wykonania otworu przez wszystkie komponenty znajdujące się w pliku złożeniowym. Co prawda wszystkie one są widoczne, jednak jesteśmy w trybie edycji pliku modelowego w pliku złożeniowym, w związku z czym tylko cechy tego pierwszego są brane pod uwagę, reszty program „nie widzi”.

• Zapisać plik;

Do góry

13.5 Dodawanie otworu (2/2)

• W pasku narzędzi Widok kliknąć przycisk Wyświetlanie (sposób 1)– rysunek poniżej – wszystkie krawędzie komponentów staną się widoczne;

Ostatnią czynnością do wykonania w pliku złożeniowym jest dodanie otworów na wkręty mocujące. Aby tego dokonać należy umiejscowić szkic na powierzchni kołnierza tworzonej części stykającej się z powierzchnią nadlewu środkowego płyty dociskającej. Jednak powierzchnia ta jest niewidoczna i aby ją wskazać trzeba zastosować jedną z dwóch metod:
- ukryć płytę dociskową;
- wskazać żądaną powierzchnię bez ukrywania płyty dociskowej;
Pierwsza z metod, ukrywanie komponentów, jest znana, więc z powodów dydaktycznych posłużymy się sposobem drugim.

• Najechać kursorem na górna powierzchnię kołnierza tworzonej części w takim miejscu, aby pod kursorem znajdowała się również niewidoczna powierzchnia którą chcemy wskazać – rysunek poniżej;
• Kliknąć lewym przyciskiem myszki – górna powierzchnia (krawędzie) kołnierza tworzonej części zostanie podświetlona na zielono, następnie utrzymując kursor w tym samym miejscu nacisnąć klawisze Ctrl+t i kliknąć prawym przyciskiem myszki w ukazanym oknie wybierając opcję Następny obiekt– rysunek poniżej;
• W dalszym ciągu nie zmieniając położenia kursora kliknąć prawym przyciskiem myszki w ukazanym oknie wybierając opcję Wskaż podświetlony obiekt– dolna powierzchnia (krawędzie) kołnierza tworzonej części zostanie podświetlona na zielono – rysunek poniżej;
• Kliknąć przycisk Szkic;
• W oknie Drzewo modelu rozwinąć kolejno menu Komponenty - Płyta dociskająca – Bryła: Wyciągnięcie po linii prostej:1 i odnaleźć pierwszy utworzony otwór gwintowany w nadlewie środkowym;
• Narysować i zwymiarować okrąg współśrodkowy względem pierwszego otworu gwintowanego w nadlewie środkowym płyty dociskającej – rysunek poniżej;
• Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
• Kliknąć przycisk Odjęcie (sposób 1) i wykonać otwór Przez wszystko– rysunek poniżej;
• W oknie Drzewo modelu na pozycji Część kliknąć prawym przyciskiem myszki, następnie w ukazanym oknie wybrać pozycję Edytuj w złożeniu– rysunek poniżej – nastąpi powrót do złożenia, wszystkie komponenty „odzyskają” swoje kolory i staną się aktywne;
• Zapisać wszystkie pliki;

Do góry

13.6 Tworzenie tablicy kołowej

• W oknie Drzewo modelu na pozycji Część kliknąć prawym przyciskiem myszki, następnie w ukazanym oknie wybrać pozycję Edytuj w pliku– rysunek poniżej – nastąpi przejście do pliku modelowego;

Przed przystąpieniem do tworzenia tablicy kołowej proponuję uzupełnić dane we właściwościach pliku.

• We właściwościach pliku wpisać numer rysunku P¦R-D 007;
• We właściwościach pliku wpisać nazwę części Tulejka prowadząca;
• We właściwościach pliku wybrać Brąz;
• Kliknąć przycisk Tablica (sposób 2)i utworzyć np. 5-cio elementową tablicę kołową – rysunek poniżej;
• W oknie Zmienneuzależnić parametr odpowiedzialny za ilość otworów od parametru odpowiedzialnego za ilość otworów gwintowanych w nadlewie środkowym płyty dociskającej – rysunek poniżej;
• Zapisać plik;

Do góry

13.7 Dodawanie faz i zaokrągleń

• Kliknąć przycisk Faza i fazować krawędzie pokazane na rysunku poniżej;
• Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić krawędzie pokazane na rysunku poniżej;
• Zapisać plik;

Rozdział 14 – dodanie elementów złącznych do podłożenia płyta dociskająca kpl.

W tym rozdziale:

• do pliku podzłożeniowego PSR-Z 001 zostaną dodane elementy złączne;

14.1 Dodanie elementów złącznych

• Otworzyć plik złożeniowy PSR-Z 001;
• Wstawić w pobliżu płyty dociskowej wkręt M5x16 – rysunek poniżej;
• Umieścić wkręt w pierwszym otworze tablicy kołowej tulejki prowadzącej – rysunek powyżej;
• Kliknąć przycisk Tablica (sposób 3)i utworzyć tablicę kołową wkrętów uzależniając parametr odpowiedzialny za ilość wkrętów od parametru odpowiedzialnego za ilość otworów w kołnierzu tulejki prowadzącej – rysunek poniżej;

Dla sprawdzenia poprawności działania ustanowionych zależności proszę w pliku złożeniowym PSR-Z 001zmienić ilość otworów gwintowanych w nadlewie środkowym płyty dociskającej i upewnić się, że za tą zmianą „nadąża” liczba otworów w kołnierzu tulejki dystansowej oraz ilość wkrętów. Teraz pozostaje już tylko sprawdzić poprawność montażu – rysunek poniżej;

Jak widać na rysunku poniżej wszystkie elementy pasują do siebie, no może z małym wyjątkiem zakreślonym na czerwono. W ramach samodzielnego ćwiczenia proszę zmodyfikować śrubę tak, aby środek podcięcia oddzielającego część gwintowaną śruby od części niegwintowanej znajdował się dokładnie na wysokości powierzchni górnej kołnierza tulejki prowadzącej – rysunek poniżej.

• Zapisać wszystkie pliki;

Rozdział 15 – dodanie podłożenia płyta dociskająca kpl. do złożenia głównego

W tym rozdziale:

• do pliku złożenia głównego PSR 000 zostanie dodany komponent płyta dociskająca kpl. PSR-Z 001;
• komponentowi zostaną odebrane stopnie swobody i zostanie on odpowiednio umiejscowiony względem układu współrzędnych;

15.1 Dodanie podzłożenia

• Otworzyć plik złożenia głównego PSR 000;
• Wstawić komponent (podłożenie) PSR-Z 001 w pobliżu prasy ręcznej – rysunek poniżej;
• Nałożyć wiąz Przyleganie na płaszczyzny XY komponentów Płyta dociskowa oraz Podstawa prasy;
• Nałożyć wiąz Przyleganie na płaszczyzny ZY komponentów Płyta dociskowa oraz Podstawa prasy;
• Nałożyć wiąz Dystans na odpowiednie powierzchnie komponentów Płyta dociskowa oraz Podstawa prasy – rysunek poniżej - wartość odległości pomiędzy powierzchniami uzależnić od parametru wysokość_podnoszenia;

Jak widać na rysunku poniżej słup prowadzący jest zdecydowanie za krótki, niemniej jednak z jego modernizacją wstrzymajmy się do zakończenia modelowania płyty górnej – wtedy będzie można dokładnie określić o ile potrzeba go jeszcze wydłużyć.

• Zregenerować model;

W pliku złożeniowym PSR 000 zmienić parametry szerokosc_uzytkowa_plyty oraz dlugosc_uzytkowa_plytyi sprawdzić czy płyta dociskająca regeneruje się bez problemów. Jeżeli tak to przywrócić pierwotne wartości parametrów i ponownie zregenerować model.

• Zapisać wszystkie pliki;

Rozdział 16 – płyta górna

W tym rozdziale:

• zostanie zamodelowana płyta górna w oparciu o istniejącą płytę dociskającą – rysunek poniżej;

16.1 Założenie pliku modelowego

W tym rozdziale zostanie założony plik modelowy, ale w nieco odmienny sposób niż do tej pory. Otóż w praktyce konstruktorskiej bardzo często zdarzają się sytuacje kiedy projektuje się dwie (lub więcej) podobnych części. W takich przypadkach zamiast każdą z nich tworzyć oddzielnie modeluje się tylko jedną, reszta powstaje poprzez skopiowanie tej pierwszej i wprowadzenie odpowiednich zmian.

Sposób o którym mowa to nic innego jak zapisanie istniejącego pliku pod inną nazwą. Niby proste, ale …

Plik złożeniowy nie zawiera komponentów jako takich, jedynie odnośniki do plików modelowych. Jeżeli jeden z modeli zapisywanych pod inną nazwą wchodzi w skład złożenia otwartego równocześnie z nim, wówczas program pyta się, czy w tym złożeniu ma pozostać odnośnik do pierwotnej części czy też do nowo powstającej. Jeżeli chcemy aby w złożeniu pozostała pierwotna część, wówczas należy wybrać opcję Zapisz odnośniki, w przeciwnym wypadku, gdy w skład złożenia ma wchodzić nowo powstająca część, należy wybrać opcję Zmień odnośnik.

W przypadku gdy plik złożeniowy zawierający komponent którego nazwę chcemy zmienić jest zamknięty, wówczas nie ma żadnego zapytania o odnośniki, a w złożeniu „pozostaje” pierwotny plik.

• Otworzyć plik podzłożeniowy PSR-Z 001;
• W oknie Drzewo modelu rozwinąć menu Komponenty, następnie wskazać pozycję Płyta dociskająca i kliknąć na niej prawym przyciskiem myszki w ukazanym oknie wybierając pozycję Edytuj w pliku– rysunek poniżej – nastąpi przejście do pliku modelowego;
• Z paska głównego menu wybrać kolejno Plik – Zapisz jako…;
• W ukazanym oknie Podaj nazwę pliku aby zapisać podać nazwę pliku PSR-D 008 i kliknąć przycisk Zapisz;
• W ukazanym oknie KOMPAS-3D V10 kliknąć przycisk Zapisz odnośnik– rysunek poniżej;
• We właściwościach pliku zmienić numer rysunku z PŚR-D 003 na PŚR-D 008;
• We właściwościach pliku zmienić nazwę części z Płyta dociskająca na Płyta górna;
• We właściwościach pliku pozostawić materiał Żeliwo szare;
• Zapisać plik;

Do góry

16.2 Modyfikowanie istniejącej bryły

• Nacisnąć i przytrzymać wciśnięty klawisz Ctrl, następnie w oknie Drzewo modelu wskazać pozycje Wyciągnięcie z odjęciem po linii prostej:3, Gwint w uproszczeniu:1 oraz Gwint w uproszczeniu:2– rysunek poniżej;
• Na dowolnej z zaznaczonych pozycji kliknąć prawym przyciskiem myszki, następnie w ukazanym oknie wybrać pozycję Usuń (Delete) – rysunek powyżej;
• W ukazanym oknie Skasuj obiekty kliknąć przycisk OK– jest to ostateczne potwierdzenie zamiaru usunięcia zaznaczonych cech – rysunek poniżej;
• Postępując w sposób opisany powyżej usunąć Szkic:10 – pozostałość po usuniętej cesze Wyciągnięcie z odjęciem po linii prostej:3 – rysunek powyżej;
• W oknie Drzewo modelu wskazać pozycję Wyciągnięcie z odjęciem po linii prostej:2, następnie utrzymując na niej kursor kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać pozycję Edycja– rysunek poniżej;

Naszym zamiarem jest zastąpienie otworu ślepego otworem przelotowym. Aby jak najlepiej i najprościej wykonać to zadanie należy sobie przypomnieć jak obecny otwór został zbudowany. Proszę spojrzeć na rysunek poniżej – szkic jest umiejscowiony na górnej powierzchni nadlewu środkowego, o czym świadczy położenie okręgu i wymiaru go definiującego. Strzałka zwrócona w dół wskazuje kierunek wyciągania otworu, a podświetlona na czerwono płaszczyzna określa głębokość otworu – utwierdza nas w tym również wybrana opcja Do ściany. Tak więc w tym przypadku modyfikacja otworu jest bardzo prosta – z rozwijalnego menu zamiast opcji Do ściany należy wybrać opcję Przez wszystko i kliknąć przycisk Tworzenie obiektu.

Proszę spojrzeć na rysunek poniżej – otwór co prawda stał się przelotowy, ale w oknie Drzewo modelu przy pozycji Zaokrąglanie krawędzi:8 pojawił się symbol błędu .

• W oknie Drzewo modelu wskazać pozycję Zaokrąglanie krawędzi:8, następnie utrzymując na niej kursor kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać pozycję Co jest źle? – rysunek poniżej – w ukazanym oknie Co jest złego? znajdują się informacje na temat przyczyn takiego stanu rzeczy;

Z informacji zawartych w oknie Co jest złego?– rysunek powyżej - jasno wynika, iż na skutek zmiany otworu ze ślepego na przelotowy zniknęła krawędź będąca bazą do zaokrąglenia.

• Usunąć cechę Zaokrąglenie krawędzi:8;

Zmiana otworu ze ślepego na przelotowy sprawiła, że również cecha Odsunięcie płaszczyzny:1, która określała głębokość otworu, jest niepotrzebna i można ją usunąć. W tym przypadku nie, ale w bardziej skomplikowanych modelach z jedną cechą może być związanych kilka innych, dlatego zawsze przed usunięciem czegokolwiek dobrze jest upewnić się, że już nic innego nie jest związane z obiektem do usunięcia, a przed samym usunięciem profilaktycznie zapisać plik (pliki).

• W oknie Drzewo modelu wskazać pozycję Odsunięcie płaszczyzny:1, następnie utrzymując na niej kursor kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać pozycję Relacje w osobnym oknie – rysunek poniżej – w ukazanym oknie Odsunięcie płaszczyzny:1 znajdują się informacje o powiązaniach płaszczyzny z innymi cechami;

Z informacji zawartych w oknie Odsunięcie płaszczyzny:1 – rysunek powyżej - jasno wynika, iż płaszczyzna ta nie posiada Dzieci, tym samym żadna inna cecha nie jest z nią związana.

• Usunąć cechę Odsunięcie płaszczyzny:1;
• W oknie Drzewo modelu rozwinąć menu Wyciągnięcie z odjęciem po linii prostej:1, następnie wskazać pozycję Szkic:8 i utrzymując na niej kursor kliknąć prawym przyciskiem myszki w ukazanym oknie wybierając pozycję Edycja– rysunek poniżej – nastąpi wejście do szkicownika;
• Dwukrotnie kliknąć lewym przyciskiem myszki na wymiarze ?25 – ukaże się okno Ustaw wartość wymiaruw którym można zmieniać (edytować) istniejące wymiary – rysunek poniżej;

W pozycji Wyrażenie – rysunek powyżej – zamiast wartości liczbowej znajduje się parametr v33, co oznacza, że chcąc zmienić średnicę otworu należy zmienić wartość w/w parametru.

• Kliknąć przycisk Anuluj;
• Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
• Otworzyć Relacje w osobnym oknie dla pozycji Szkic:8– rysunek poniżej;
• Rozwinąć menu Obiekty źródłowe oraz Dzieci – rysunek powyżej;

Z analizy menu Obiekty źródłowe wynika, że parametru v33 należy szukać w dwóch cechach: Wyciągnięcie po linii prostej:1 lub Wyciągnięcie po linii prostej:2. Z kolei menu Dzieci informuje, że zmiany w Szkic:8zostaną automatycznie wprowadzone we wszystkich tych cechach.

• W oknie Zmienne rozwinąć menu obu w/w cech – jak widać parametr v33 wchodzi w skład Szkic:2 i jest uzależniony od parametru srednica_slupa_prowadzacego z pliku złożenia głównego PSR 000– rysunek poniżej;
• Kliknąć pole zaznaczone na rysunku poniżej, następnie kliknąć przycisk Usuń – zależność zostanie usunięta;
• Uzależnić parametr v33 od średnicy dłuższego gwintu części PSR-D 002;
• Zregenerować model i zapisać plik – modyfikacja została zakończona;

Rozdział 17 – podłożenia płyta górna kpl

W tym rozdziale:

• zostanie utworzony plik podzłożeniowy PSR-Z 002;
• do pliku podzłożeniowego PSR-Z 002 zostanie dodany komponent płyta górna PSR-D 008;
• komponentowi zostaną odebrane stopnie swobody i zostanie on odpowiednio umiejscowiony względem układu współrzędnych;

17.1 Tworzenie podzłożenia

• Założyć nowy plik złożeniowy;
• We właściwościach pliku wpisać numer rysunku PŚR-Z 002;
• We właściwościach pliku wpisać nazwę części Płyta górna kpl;
• Wstawić komponent PSR-D 008;
• Usunąć utwierdzenie;
• Nałożyć wiąz Przyleganie na płaszczyzny XY, ZX i ZY komponentu Płyta górna oraz podłożenia;
• Zregenerować plik;
• Zapisać plik pod nazwą PSR-Z 002;